Strona www stworzona w kreatorze WebWave.

We współczesnym świecie nadmierna dbałość o swoją fizyczność staje się naturalną potrzebą nie tylko kobiet, ale coraz częściej też mężczyzn. Prawidłowość ta wynika ze społecznego nakazu kulturowego, kreującego kanony piękna, ikony mody. Podążanie za trendami wymaga niejednokrotnie pokonania licznych przeszkód by sprostać aktualnym oczekiwaniom społecznym.

Według Jean ‘a Baudrillarda współczesny człowiek zarządza swoim ciałem jak majątkiem, w taki sposób jakby ciało było jednym z najważniejszych elementów społecznego statusu. Ciało bowiem to nasz kapitał, o który się troszczymy i zabiegamy, by w określonych warunkach czerpać z niego korzyści i profity. Bourdieu natomiast kapitałowi kulturowemu, znanemu też jako kapitał informacyjny, przypisuje trzy wymiary:- stan uprzedmiotowiony-posiadania dóbr kulturowych; - stan zinstytucjonalizowany-wykształcenie poświadczone dyplomem; -stan ucieleśniony-permanentne skłonności ciała i umysłu, typu „dobre maniery’, gust, znajomość etykiety.

Pojęcie kapitału fizycznego (biologicznego) wprowadził do socjologii Chris Shilling i odniósł je zarówno do ucieleśnionego kapitału kulturowego, jak i do rozlicznych atrybutów ciała, które mogą zostać przekształcone w inne formy kapitału. Według Honoraty Jakubowskiej każda jednostka posiada kapitał biologiczny. Dziedziczone geny decydują o naszych zasobach natury fizycznej, psychicznej, emocjonalnej czy intelektualnej. Nie są nam jednak dane raz na zawsze. W przypadku naszej fizyczności intensywnie zabiegamy o utrzymanie jej w dobrej kondycji, przestrzegamy zasad higieny, dbamy o świeżość i czystość naszego ciała, włosów i ubioru. Otaczamy ciało aureolą zapachu, mającego świadczyć o naszej kulturze i tożsamości.

Uroda jako wyznacznik statusu społecznego podlega surowym wymogom narzucanym przez system oczekiwań społecznych. O ile od kobiet oczekuje się budzenia pozytywnych emocji w obszarze estetyki, elokwencji, czy szeroko pojętej etykiety, to u płci brzydkiej istotne są zasoby materialne typu: inteligencja, wykształcenie, stan posiadania, postura, itp. Płeć stanowi rodzaj kapitału biologicznego i jako taki daje „handycup” mężczyznom na polu zawodowym, zarobkowym, awansu społecznego.

Uroda jako wyznacznik statusu społecznego podlega surowym wymogom narzucanym przez system oczekiwań społecznych. O ile od kobiet oczekuje się budzenia pozytywnych emocji w obszarze estetyki, elokwencji, czy szeroko pojętej etykiety, to u płci brzydkiej istotne są zasoby materialne typu: inteligencja, wykształcenie, stan posiadania, postura, itp. Płeć stanowi rodzaj kapitału biologicznego i jako taki daje ‘handycup’ mężczyznom na polu zawodowym, zarobkowym, awansu społecznego. Podobnie wiek, jako kapitał biologiczny sprzyja mężczyznom. Kobiety z upływem lat napotykają na rozliczne bariery i nierzadko podlegają procesowi wykluczenia w różnych dziedzinach życia codziennego. Podobnie wiek, dyskryminuje ludzi starszych, ograniczając im pełny udział w życiu społecznym.

Kolejne formy kapitału fizycznego to wzrost, czy sprawność fizyczna. Sposób wyrażania sprawności fizycznej poprzez formę uprawianej aktywności, informują o przynależności do określonej struktury społecznej, czy o statusie społecznym danej osoby. Aktywność fizyczna pozwala pomnożyć i wzmocnić posiadany już kapitał fizyczny. Świadomość wpływu sprawnego ciała na nasze samopoczucie, witalność, nastawienie do życia tylko u nielicznych osób stanowi przymiot wrodzony. Podejmowanie aktywności fizycznej zazwyczaj nie jest łączone z powyżej przytoczonymi czynnikami. Stanowi ona bowiem sama w sobie źródło przyjemności i daje poczucie dobrze spędzonego czasu. Jednakże osoby ulokowane w określonych, bądź prestiżowych strukturach społecznych przestrzegają rozlicznych reguł gry w tym zasad etykiety, norm kulturowych, a więc dla nich aktywność fizyczna to rodzaj celebracji. Odpowiednia waga ciała, dobór praktyk fizycznych, podobnie jak strój, i makijaż stanowią narzędzia pozwalające w sposób taktyczny i przemyślany manipulować własnym kapitałem biologicznym. Wygląd i wizaż winny mieścić się w ramach aktualnie panującego kanonu stylu i urody i dotyczy to zarówno kobiet jak i mężczyzn. W pomnażaniu kapitału biologicznego z pomocą przychodzi medycyna estetyczna kosmetologia, chirurgia plastyczna. Istotna rolę w kreowaniu image’u odgrywają też styliści fryzur i szeroko pojętego wizerunku osobistego.

Psycholog społeczny Eliot Aronson, zwrócił uwagę, że „atrakcyjność fizyczna to wiodący, pozytywny czynnik wpływający na pozytywne relacje interpersonalne.”

Obok metod służących pomnażaniu, czy zarządzaniu kapitałem fizycznym pojawia się także naturalna potrzeba chronienia go. Służą temu zabiegi pielęgnacyjne, praktyki medyczne, ale także odpowiednio dobrany strój i makijaż. Podobnie wiedza i inteligencja, wynikająca z tradycji rodzinnych oraz sposób bycia pomagają skutecznie unikać ryzyka, które mogłoby zagrozić naszej fizyczności.

Upływ czasu, zachodzące procesy biochemiczne w naszym organizmie, prowadzą nieuchronnie do procesu starzenia ciała i dlatego kapitał biologiczny jest najbardziej nietrwałym kapitałem człowieka.

1. Aronson E. (2000), Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 

2. E. Aronsona, T. Wilsona i R. Alert (2012), Psychologia społeczna, Zysk i S-ka, (tłumacz: Joanna Gilewicz)

Artykuły z tej kategorii